OKO NA SZTUKĘ to projekt Stowarzyszenia Badawczo – Animacyjnego Flâneur.  

Zaczęło się od  zapomnianych twórców warszawskiego Grochowa

Historia, która czekała na odkrycie. Artyści, których twórczość zasługuje na uznanie. Miejsce, które zmienia oblicze dzięki sztuce.

Projekt Oko na sztukę to fascynująca podróż w czasie, która przywraca pamięć o niezwykłym fenomenie kulturowym powojennej Warszawy i całej Polski. Stowarzyszenie Badawczo-Animacyjne Flâneur odkrywa przed Wami, miłośnikami sztuki, historię nieformalnej kolonii artystów, która rozkwitła na warszawskim Grochowie w latach 50. XX wieku.Ale na tym nie poprzestajemy, bo ta historią wciagnęła nas w nurt odkrywania i przywracania do zbiorowej pamięci dzieł i twórców sztuki w architekturze powojennej Polski.

Osiedle, które było czymś więcej

Miejsce, które dziś się nazywa Osiedlem Szaserów, w końcu lat 50. nazwano „Osiedlem Bezdomnych Kochanków” lub Osiedlem Młodych, bo swój kąt znaleźli tu mlodzi ludzi, którzy przyjechali do powojennej Warszawy, by stała się ich domem, ale w zrujnowanym mieście nie mieli gdzie się podziać. Wśród nich byli twórcy w różnych dziedzinach, bo architekci osiedla przewidzieli w jego projekcie dwanaście pracowni artystycznych.W obrębie ulic: Szaserów, Garwolińskiej, Wspólnej Drogi i Szklanych Domów mieszkało i tworzyło przynajmniej kilkanaście osób z dyplomami Akademii Sztuk Pięknych,którzy stworzyli tu rodzaj nieformalnej kolonii. Malarze, rzeźbiarze, architekci i projektanci wraz z innymi młodymi ludźmi z wielkich stołecznych fabryk i kombinatów dali  na Osiedlu Młodych początek pierwszej w kraju spółdzielni mieszkaniowej.

Wyjątkowość tego miejsca polegała nie tylko na koncentracji talentów artystycznych, ale także na nowatorskim podejściu do życia wspólnotowego. Mieszkańcy aktywnie uczestniczyli w procesie projektowym i budowlanym osiedla, tworząc unikalne połączenie sztuki, architektury i społecznego zaangażowania.

Sukcesy, które inspirują

Od swojego debiutu w 2022 roku projekt Oko na sztukę osiągnął znaczące sukcesy, które potwierdzają wagę odkrywanej przez nas historii:

Pierwsze w Warszawie tablice pamiątkowe – We współpracy z Zarządem Dróg Miejskich m.st. Warszawy i Zarządem Osiedla Szaserów udało się nam zainstalować na Os. Szaserów tablice upamiętniające powojennych, lokalnych twórców. Odsłonięto je 29 czerwca 2024 roku podczas uroczystego wydarzenia pt. „Artyści artystom” z udziałem z udziałem mieszkańców oraz żyjących twórców związanych z tym miejscem i pod patronatem Burmistrza Pragi-Południe.

Finał European Heritage Stories – Nasz projekt o ginącej sztuce mozaik znalazł się w finale European Heritage Stories Komisji Europejskiej, dzięki czemu historia monumentalnych mozaik Zbigniewa Brodowskiego trafiła do odbiorców w całej Europie.

Nagroda w konkursie Impuls kultury – Projekt został doceniony za jeden z najlepszych przykładów pracy ze społecznością lokalną.

Publikacja naukowa – Na zamówienie Miejskiego Miejskiej Konserwator Zabytków  Rzeszowa napisaliśmy obszerny artykuł na temat twórczości Zbigniewa Brodowskiego, twórcy monumentalnych mozaik m.in. na trzech fasadach Filharmonii Podkarpackiej, do monograficznego wydania kwartalnika „Renowacje i zabytki”.

Misja, która łączy przeszłość z przyszłością

Oko na sztukę to więcej niż projekt badawczy. To inicjatywa, która:

• Przywraca pamięć o zapomnianych twórcach i ich wkładzie w kulturę Warszawy, Polski i świata
• Zmienia percepcję Grochowa i podobnych mu miejsc, postrzeganych dotychczas jako „pustynie kulturalne”
• Inspiruje lokalne społeczności do podejmowania działań twórczych
• Tworzy pozytywną legendę miejsca, pokazując, że sztuka mieszka i powstaje tuż za oknem – tylko trzeba mieć na nią oko

Nasze działania obejmują zbieranie informacji, mapowanie artystycznych śladów, wywiady z twórcami, edukację kulturalną oraz organizację wydarzeń o różnym charakterze i o różnej skali . Każda z tych inicjatyw służy jednemu celowi – przywróceniu sztuce w architekturze powojennej Polski właściwej im rangi.

Dołącz do nas w budowaniu kulturowej przyszłości

Historia kolonii artystów z Osiedla Młodych to dowód na to, że sztuka może przekształcać nie tylko przestrzeń, ale całe społeczności. Dzisiaj, gdy coraz więcej miejsc poszukuje swojej kulturowej tożsamości, niech nasze doświadczenia staną się inspiracją dla innych.

Zapraszamy do współpracy wszystkie społeczności i miejsca, które chcą promować sztukę i dziedzictwo kulturowe naszego kraju!

Nasz zespół ma wieloletnie doświadczenie w odkrywaniu lokalnych historii, organizacji wydarzeń kulturalnych i budowaniu zaangażowania społeczności. Możemy pomóc w komunikacji, organizacji wydarzeń i tworzeniu narracji, która pozwoli Waszemu miejscu zabłysnąć na kulturalnej mapie.

Skontaktuj się z nami i razem napiszmy nowy rozdział w historii Waszej organizacji! kontakt@flaneur.org.pl